درس گروهی یا سمینار (seminar) نوعی درس در دانشگاه‌ها است که استاد واحد ندارد و جلسات سخنرانی استادان حول موضوع خاصی است. از زمره اهداف برگزاری درس گروهی این است که دانشجویان را با نمونه‌های عملی مسائلی که در پژوهش‌های میدانی و غیره پیش می‌آیند آشنا کنند. تعداد دانشجویان در جلسات درس گروهی معمولا کمتر از کلاس‌های عادی دانشگاه است. موسسه پروژه آنلاین مشاوره سفارش انجام و نگارش سمینار کارشناسی و کارشناسی ارشد در کلیه رشته ها توسط گروهی از متخصصین با تجربه ارائه می دهد .

نحوه ارائه سمینار کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری

مقدمه

دانشجويان كارشناسي ارشد رشته های مهندسي كامپيوتر و فناوری اطلاعات موظف به گذرانيدن دو واحد درس سمينار مي باشند. هدف از اين درس و چگونگي اجراي آن در ذيل بيان گرديده است. اميد است دانشجويان با توجه دقيق و اهتمام به موارد قيد شده در اين راهنما درس سمينار را با كيفيت مناسب گذرانيده و آموخته هاي آنها در اين درس بتواند در ساير ارائه هاي كتبي و شفاهي چه در حين تحصيل و چه بعد از آن مفيد واقع شود. لازم بذكر است كه در تهيه بخشهايي از اين راهنما از مطالب مرجع [1] اقتباساتي صورت گرفته است. دانشجويان عزيز مي توانند براي آگاهي و اطلاع از جزئيات بيشتر به مرجع فوق و يا ساير مراجع مرتبط مراجعه نمايند.

نحوه اجراي درس سمينار

اين بخش به بيان چگونگي انتخاب موضوع سمينار، تعيين استاد مشاور، گرد آوري مطالب علمي، زمانبندي هاي مرحله‌اي مربوط به تهيه گزارش و  ارائه شفاهي سمينار، شركت در جلسات ارائه و مواردي از اين قبيل به شرح ذيل مي پردازد:

• در اين درس هر دانشجو با انتخاب يك موضوع زير نظر يكي از اساتيد دانشكده كه «استاد مشاور سمينار» ناميده مي شود به تحقيق پيرامون آن موضوع مي پردازد. اين تحقيق بايستي شامل بررسي سابقه و وضعيت موجود، جديدترين كارهاي انجام شده در زمينه موضوع تا اين زمان، و روالهاي آتي مهم مربوط به موضوع باشد.
• دانشجويان درس سمينار بايستي اجبارا در جلسات ارائه شفاهي ساير دانشجويان شركت نمایند.
• موضوع سمينار ميتواند با موضوع پايان نامه دانشجو در يك راستا (حتي يكسان)، و يا در دو زمينه متفاوت باشد. توصيه مي شود موضوع سمينار و پايان نامه در راستاي هم و استاد راهنماي پايان نامه بعنوان استاد مشاور سمينار انتخاب گردد.
• دانشجو بايستي تا زمان آخرین ارائه شفاهی گزارش کتبي سمينار را تحويل دهد. گزارش بايستي تايپ شده و با رعايت كامل اصول ارائه كتبي تهيه شده و به لحاظ محتوا و فرمت مناسب و به تائيد استاد مشاور رسيده باشد. کيفيت نامناسب گزارش و تأخير در تحويل آن موجب كسر بخشي از نمره درس سمينار خواهد شد.
• اهداف شركت در جلسات سمينار شامل آشنايي با طريقه ارائه شفاهي، آشنايي با موضوعات علمي مختلف در گرايش مربوطه مي باشد.

ارائه كتبي سمينار

يكي از بخشهاي مهم سمينار گزارش يا ارائه كتبي آن مي باشد. در گزارش سمينار مي بايستي ضوابطي كه در گزارشات علمي- فني مد نظر هستند  از جهات كمي، كيفي و فرمت رعايت شده باشد. لذا اين بخش به بيان كنترل كيفي، اجزاء، ساختار و نيز فرمت ارائه گزارش سمينار مي پردازد.

 كنترل كيفي گزارش سمينار

كنترل كيفي را بايد نوشتپار  به نوشتپار انجام داد. اين كنترل بايد از نظر محتوايي و هم از نظر صوري صورت پذيرد. براي اين كار، به جنبه هاي زير بايد به دقت توجه كرد:

• اعتبار و دقت علمي- فني
• وجود ارتباط معنايي و انسجام آنها بين نوشتپار هاي پي در پي
• منطق مندي و صحت استدلالها
• انتخاب مناسب عنوان اصلي و عناوين داخلي
• رعايت ويژگيهاي سبك و زبان متن علمي- فني
• انتخاب درست و به جاي كلمات
• وجود مقدمه مناسب
• رعايت آيين نگارش
• استفاده درست و به جا از علايم سجاوندي
• درج درست پانوشتها و شماره‌هاي ارجاع دهنده
• انتخاب معادل اصطلاحات بيگانه و نوشتن صحيح املاي آنها
• درج صحيح نوشتپار در صفحه (رعايت فاصله ها از دو كران كاغذ)
• درج صحيح نوشتپار نقل قول شده
• وضوح شكلها و جدولها (كه معمولاً بين نوشتپارها درج مي شوند)
• انتخاب محل مناسب براي درج شكلها و جدولها
• استفاده از نوع و اندازه مناسب براي قلم (فونت)
• نوشتن درست فرمولها، واحدها، مقياسها، كوته نوشتها
• رعايت حاشيه گذاري
• رعايت فاصله گذاري مناسب بين قسمتهاي مختلف گزارش

اجزاء و ساختار گزارش سمينار

اجزاء گزارش سمينار در ذيل بيان شده است. مواردي كه در داخل كروشه قرار گرفته اند اختياري مي باشند:

• جلد (مطالب صفحه عنوان. روي جلد نيز درج مي شود)
• صفحه سفيد
• صفحه عنوان (طبق  شكل 1)
• چكيده
• صفحه (يا صفحات) فهرست مطالب
• صفحه (يا صفحات) فهرست شكلها و جدولها
• بخشهاي متن اصلي (با شروع از بخش مقدمه)
•  {خلاصه هر فصل مستقل در انتهاي همان فصل}
• نتيجه گيري و اشاره به روالهاي آتي مهم و محورهاي مطالعه و گسترش بيشتر
• پيوستها
• فهرست منابع (مراجع)
• صفحه سفيد

فرمت محتواي گزارش سمينار

براي تايپ گزارش سمينار به فارسي، فقط از نرم افزار مايكروسافت ورد  (MS-Word) با امكانات فارسي استفاده كنيد. متن اصلي گزارش به صورت تك ستوني با قلم B Nazanin و اندازة pt 12 تك فاصله (single space) تهيه شود. عنوان همة بخش‌ها با قلم B Nazanin و اندازه 14 پررنگ و عنوان زيربخش‌ها با قلم B Nazanin و اندازه 12 پررنگ تايپ شود. عنوان هر بخش يا زيربخش، با يك خط خالي فاصله از انتهاي متن بخش قبلي تايپ و شماره‌گذاري شود. خط اول همة نوشتپارها  تورفتگي به اندازة cm 7/0 باشد. فاصله متن از طرفين و بالا و پائين صفحه 5/2 سانتيمتر باشد.

آرم دانشگاه

عنوان دانشكده

عنوان دانشگاه

سمينار كارشناسي ارشد

در رشته …. گرايش ….

عنوان سمينار

توسط:

نام دانشجو

استاد درس سمينار:

نام استاد درس سمينار

استاد مشاو سمينارر:

نام استاد مشاور سمينار

تاريخ

طول گزارش

حداقل تعداد صفحات گزارش مي بايست  15 صفحه باشد.

 واژه‌هاي خارجي در متن فارسي

براي واژه‌ها و نام‌هاي خارجي، حتي‌الامكان از معادل‌هاي فارسي مصطلح و مصوب استفاده كنيد. در مورد نام‌هاي خارجي غامض يا معادل‌هاي غيرمصطلح فارسي، فقط در اولين ارجاع و بلافاصله پس از ذكر اين گونه واژه‌ها، معادل لاتين آن در پاورقي يا در پرانتزي پس از واژه قيد شود.

پاورقي‌ها

در صورت نياز به درج پاورقي، همة‌ موارد فارسي به صورت راست‌چين با قلم B Nazanin و اندازة pt 11 و پاورقي‌هاي لاتين به صورت چپ‌چين با قلم تايمز اندازة pt 9 نوشته شوند.

 معرفي علائم و متغيرها در متن

هر نوع متغير يا علامت به كار رفته در متن گزارش، در اولين ارجاع به آن معرفي شود.

فرمول‌ها و روابط

متن فرمول‌ها به صورت چپ‌چين در يك يا چند سطر نوشته شود. اندازة فرمول‌ها متناسب با متن انتخاب شود و همة متغيرها و اعداد در آنها با قلم تايمز (Times New Roman) تايپ شوند. فرمول‌ گذاري بصورت فصلي (مثل 1-5 يعني فرمول شماره 5 از فصل 1) شماره‌گذاري شوند. شمارة هر فرمول در داخل پرانتز و در سمت راست سطر فرمول قرار گيرد.

واحدها

واحد اعداد يا كميت‌هايي كه در جدول‌ها و شكل‌ها مي‌آيند، يا عنوان محورهاي يك نمودار را بيان مي‌كنند، بايد ذكر شوند.

جدول‌ها

هر جدول بايد داراي شماره و عنوان (توضيح) باشد، كه بصورت وسط چين در بالاي آن با قلم B Nazanin پررنگ و اندازة pt 10 تايپ و بصورت فصلي (مثل 1-5 يعني جدول شماره 5 از فصل 1) شماره‌گذاري مي‌شود. بهتر است جدول‌ها در داخل متن و پس از جايي كه به آنها ارجاع مي‌شود، درج گردند. همة اعداد در جدول‌ها بايد به صورت فارسي و وسط چين تايپ شوند. ذكرواحد كميت‌ها در جدول الزامي است. هر جدول را با يك سطر خالي فاصله از متن ماقبل و مابعد آن قرار دهيد.

شكل‌ها و نمودارها

هر شكل و نمودار بايد داراي شماره و عنوان (توضيح) باشد كه بصورت وسط چين در زير آن با قلم B Nazanin پررنگ و اندازة pt 10 تايپ و بصورت فصلي (مثل 1-5 يعني شکل شماره 5 از فصل 1) شماره‌گذاري مي‌شود. بهتر است شكل‌ها در داخل متن و در جايي كه به آنها ارجاع مي‌شود، درج گردند. ذكر واحد كميت‌ها در شكل‌ها الزامي است. در متن گزارش بايد به همة شكل‌ها ارجاع شود. در تهية شكل‌ها توجه كنيد كه اندازة اعداد، واژه‌ها، كميت‌ها و راهنماي منحني‌ها (legend) به قدر كافي بزرگ باشد تا پس از درج در گزارش، كاملاً واضح و خوانا باشند. هر شكل را با يك سطر خالي فاصله از متن ماقبل و مابعد آن قرار دهيد.

نتيجه گيري

وجود بخش نتيجه‌گيري پس از متن اصلي گزارش الزامي است.

مراجع

مراجع به همان ترتيبي كه در متن به آنها ارجاع مي‌شود، مي‌آيند. در گزارش بايد به همة مراجع اشاره شود. مشخصات هر مرجع به صورت كامل و در قالب استاندارد (نمونه‌هاي زير) ذكر شوند. مراجع فارسي را با قلم B Nazanin نازك pt 11 و مراجع انگليسي را با قلم تايمز pt 10 تايپ كنيد.

]1[ ب. مقدم، ا. تقوي، و ن. طاهري، آشنائي با شبكه هاي كامپيوتري، چاپ دوم، انتشارات نصر، تهران،  1375.

]2[ ي. براون، مقدمه اي بر شبكه هاي عصبي، ترجمه م. ع. آرام، انتشارات فجر، مشهد، 1370.

]3[ راهنماي كاربران حسابرس، شركت پردازش رايانه اي ايران، تهران، 1365.

]4[ ج. عارف، استنتاج فازي بوسيله شبكه هاي عصبي، پايان نامه كارشناسي ارشد هوش مصنوعي، دانشكده مهندسي كامپيوتر، دانشگاه صنعتي شهر، 1374.

]5[ ج. حسيني، و ح. رباني، “ارائه روشي جديد در تشخيص جهت امواج راديويي”، نشريه علمي- پژوهشي اميركبير، سال هشتم، شماره 42، ص 125-147، 1377.

]6[ ج. حسيني، و ح. رباني، “ارائه روشي جديد در تشخيص جهت امواج راديويي”، در مجموعه مقالات هفتمين كنفرانس سالانه انجمن كامپيوتر ايران، ص 224-232، 1380.

[7] M. A. Ahmadi, and M. H. Rahimi, Fuzzy Set Theory, New Jersey: Prentice-Hall, 1995.

[8] M. A. Ahmadi, M. H. Rahimi, and A. Fatemi, Evidence-Based Recognition of 3D Objects, IEEE Transaction on Pattern Analysis and Machine Intelligence, vol. 12, no. 10, pp. 811-835, 1994.

[9] A. Taheri, On Extensions of Fishers Linear Discriminant Function, Proceeding of IEEE International Conference on Pattern Recognition, pp. 752-758, 1992.

[10] M. A. Ahmadi, On Extensions of Fishers Linear Discriminant Function, Ph.D. Dissertation, MIT, Cambridge, MA, 1982.

ارائه شفاهي سمينار

ارائه شفاهي سمينار نيز از اهميت بالائي برخوردار مي باشد. دانشجويان مي بايست تلاش نمايند تا با تمرين و ممارست در انجام ارائه هاي شفاهي توانائي خود را در انتقال شفاهي مطالب علمي-فني تقويت نمايند. در اين بخش نكاتي در راستاي تقويت اين توانائي ارائه مي گردد. در  ابتداي اين بخش چگونگي ارائه شفاهي به گونه اي ساختمند مطرح ميشود و در ادامه خصوصيات ارائه كننده و شيوه مناسب ارائه توضيح داده خواهد شد.

ساختمندي ارائه

ارائه شفاهي سمينار مي بايست ساختمند باشد. ارائه اي  را ساختمند گوييم كه به طرز زير انجام شود:

• با مقدمه اي جاذب شروع شود به نحوي كه از همان آغاز نظر مخاطب جلب شود. مقدمه بايد با جملات كوتاه و مؤثر بيان شود.
• رعايت شئون فرهنگي و عرف محيط.
• اداي احترام به حاضرين.
• كسب اجازه از اساتيد در موضوع ارائه (از حاضر و غايب، ترجيحاً بدون ذكر نام و حتماً بدون مبالغه و مداهنه، و به اختصار)
• ارائه كننده خود را به اجمال معرفي كند.
• طرح عنوان اصلي و عناوين داخلي مهم تر (كه در اسلايد ها نوشته شده اند).
• بيان حيطه و حدود موضوع.
• بيان سوابق كارهاي انجام شده در موضوع، به اختصار.
• اشاره اي مختصر به امكانات و مشكلات احتمالي مطالعه پژوهش در موضوع.
• مطلب اصلي به صورت بخش بندي شده، با شروع از مفاهيم آشنا براي مخاطبين و بيان مفاهيم مبنايي مطلب مطرح شود. (مدت هر بخش بايد متناسب باشد).
• تسلسل و توالي منطقي بخش هاي مختلف بحث با رعايت زمان بندي ارائه بايد حفظ شود.
• نتيجه گيريهاي مرحله اي از هر قسمت بحث انجام شود.
• جمع بندي نهايي و نتيجه گيريهاي لازم پس از اتمام بخش هاي مختلف، انجام شود.
• اشاره به منابع مطالعه شده.
• به سؤالات مخاطبين پاسخ مناسب داده شود.
• از مخاطبين به خصوص از سؤال كنندگان و شركت كنندگان سپاسگزاري شود.

خصوصيات ارائه كننده سمينار

ارائه كننده شفاهي. بهتر است خصوصيات زير را داشته باشد:

• ظاهر آراسته و متناسب با عرف جامعه.
• تمركز فكر، جمعيت خاطر.
• گشاده رويي و صبر و حوصله.
• قابليت (هنر) جلب توجه مخاطب.
• توانايي اشراف بر فضاي ارائه و كنترل جو ارائه.
• ادب در كلام و ادب در رفتار.
• تأثير نگاه.
• نفوذ كلام.
• حضور ذهن و حاضرجوابي.
• خونسردي و تسلط بر اعصاب.
• توانايي برقراري ارتباط حضوري زنده و پويا.

شيوه سخنراني ارائه كننده

ارائه كننده بايد طبق شيوة زير سمينار را ارائه نمايد. بايد توجه داشت كه اين كار، بسيار ظريف و حساس است. ارائه كننده بايد سعي كند كمترين اشتباه را، چه در گفتار و چه در رفتار مرتكب شود تا سخنراني مؤثر و موفقي داشته باشد، بويژه اگر بخواهد ارائه شفاهي او مجاب كننده باشد.

• قبل از شروع سخن، با گردش آرام نگاه به همه سوي، لحظاتي به مخاطبين نظاره كند.
• اصل نايكنواختي صدا را رعايت كند، گاه آرام سخن بگويد و گاه با صداي رسا و بلند. صداي متناسب با موضوع داشته باشد.
• صداي متناسب با موقعيت مكاني ارائه و تعداد حاضرين داشته باشد.
• از آهنگ، نواخت و لحن كلام بطور متناسب استفاده كند.
• بياني ساده و روان داشته باشد. با جملاتي حتي الامكان كوتاه، مؤثر و در عين حال با احساس سخن بگويد.
• تكيه كلام نداشته باشد.
• حتي الامكان با چند سبك سخن بگويد.
• مطلب را طبق طرح زمان بندي ارائه كند و از وقت به درستي استفاده نمايد.
• از حاشيه پردازي و زياده گويي اجتناب كند.
• تأكيدات و تكرارهاي بجا داشته باشد.
• از مكث و سكوت بجا و به اندازه به عنوان امكاني براي تأثيرگذاري بيشتر روي مخاطبين، به درستي استفاده كند.
• از بكار بردن كلمات و عبارات ابهام انگيز اجتناب كند.
• در هر لحظه سعي كند وضعيت مخاطبين، يعني ميزان كشش، علاقه و حوصله آنها را به شنيدن و دنبال كردن مطلب، درك كند.
• از نگاه به عنوان امكاني جهت برقرار كردن ارتباط پويا با مخاطبين و تأثيرگذاري روي آنها به خوبي استفاده كند و عدالت در تقسيم نگاه بين مخاطبين داشته باشد.
• از حركات بدن، بويژه دست، به طور مناسب و بقدر كافي بهره بگيرد.
• ثابت و بي حركت در يك مكان نايستد.
• حتي الامكان مخاطبين را در ارائه مشاركت دهد.
• گاه گاه و به اقتضاي موقع و مطلب، با رعايت جوانب عرفي و فرهنگي، كلام خود را تلطيف كند.
• از تفاخر، تكبر، خودنمايي و فضل فروشي پرهيز كند. متواضع باشد. ولي نه بطور تصنعي يا از روي ضعف.
• از امكانات ديداري- شنيداري بخوبي و به موقع استفاده كند.
• در تمام مدت ارائه سعي با صداقت و صميمت به مخاطبين نشان دهد كه براي آنها اهميت زياد قائل است.
• با اطمينان سخن بگويد و هر جا كه ترديد داشته باشد، ترديدش را صريحاً اعلام كند.