در پژوهشهای کمی و تحلیلی و در پژوهش های ترکیبی، شاهد گزارش هایی هستیم که به آن فرضیه اطلاق می شود. فرضیه، حدس عالمانه ای است درباره حل یک مسئله. فرضیه های پژوهش در انجام پایان نامه را می توان به منزله رابطه ای منطقی بین دو یا چند متغیر تعریف کرد که به صورت جمله ای آزمون پذیر بیان می شود. این روابط بر پایه شبکه ارتباط های مؤثر تجسم می شود که ریشه در چارچوب نظری پژوهش دارند.
به بیان دیگر، فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه پاسخی بخردانه، احتمالی و موقت به سؤال پژوهشی است که در مراحل بعدی پژوهش، درستی یا نادرستی آن مورد آزمایش قرار می گیرد. تدوین فرضیه، پژوهش را روی یک هدف معين متمرکز ساخته و از گردآوری داده های بی حاصل پیش گیری می کند.
فرضیه در آماده سازی پایان نامه
درواقع، فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه عبارت است از یک بیانیه ظنی و حدسی یا یک پیشنهاد آزمایشی و احتمالی درباره چگونگی روابط بین چند متغیر. و در نهایت این که فرضیه پژوهش شامل حدس عالمانه درباره دو یا چند متغیر است.
فرضیه به صورت جمله اخباری بیان می شود و نشانگر نتایج مورد انتظار است. و با وجود تفاوت های ظاهری در بین تعاریف فرضیه، در این که فرضیه مبتنی برحدسی است که پژوهشگر بر نتیجه پژوهش خود مطرح می سازد، تقریبا اتفاق نظر وجود دارد. تدوین فرضیه و تائید آن در مطالعات به بسط و گسترش دامنه دانش کمک می نماید.
فرضیه ها از نظر تعداد با اهداف اختصاصی برابری نموده و از نظر سیر کل به جزوتناسب با اهداف اختصاصی با ویژگی سؤالات همسویی دارد. به عبارت دیگر، در پژوهش هایی که مبتنی بر فرضیه هستند، به ازای هدف کلی، فرضیه اعم وجود داشته و برای هریک از اهداف اختصاصی نیز یک فرضیه اخص تدوین می شود.
انواع فرضیه در آماده سازی پایان نامه
فرضیه ها از نظر جهت دار بودن و یا جهت دار نبودن، شیوه نگارش و منطق آن ها، به سه گروه قابل تقسیم هستند.
فرضیه ها از نظر منطق تدوین، حداقل به دو گروه اصلی یعنی فرضیه صفرا (Ho) و فرضیه جانشین (Hi یا HA) قابل طبقه بندی هستند. فرضیه های صفر و جانشین پیشنهادهای علمی هستند که یک رابطه مشخص و دقیق بین دو متغیر را بیان می کنند. به طور کلی، فرضیه صفر به عنوان نبود ارتباط معنی دار بین دو متغیر یا نبود اختلاف معنی دار بین دو گروه تعریف می شود، ولی فرضیه جانشین که در نقطه مقابل فرضیه صفر قرار دارد، جمله ای است که وجود رابطه بین دو متغیر را بیان می کند یا وجود تفاوت بین دو گروه را نشان میدهد. به بیان دیگر، هنگام تدوین فرضیه صفر، اظهار می شود که هیچ تفاوتی بین ویژگی های مورد بررسی در جامعه و نمونه ای که درباره اش پژوهش می شود، وجود ندارد.
آنچه به طور غیرمستقیم می توان توسط فرضیه صفر بیان کرد آن است که وجود هرگونه تفاوتی بین دو گروه نمونه با وجود هر رابطه ای بین دو متغیر صرفا به خاطر نوسانات نمونه تصادفی است نه به دلیل وجود هرگونه تفاوت واقعی بین دو جامعه یا هرگونه رابطه بین دو متغیر.
منطق فرضیه در آماده سازی پایان نامه
اگر فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه صفر رد شود، آنگاه هرگونه فرضیه احتمالی دیگری را درباره ارتباط خاصی که آزمون می شود می توان تائید کرد.
فرضیه صفر (Ho) یک بیان مقداری است که به صورت پارامتر تدوین می شود و منطق ریاضی آن، بر اساس برهان خلف است. این فرضیه معمولا به این منظور بیان می شود که پژوهشگر را به ارزشیابی فرضیه پژوهشی قادر سازد.فرض با خلاف با H1 یا HA نمایش داده میشود و مانند فرضیه صفر به صورت پارامتر تدوین می شود. فرضیه های پژوهشی اغلب راهنمای پژوهشگر در تدوین فرض خلافهستند.
به عبارت دیگر، فرض خلاف اغلب منطبق بر فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه است، به این معنی که فرض خلاف بیان کننده انتظار پژوهشگر درباره نتایج پژوهش است و معمولا این انتظار بر اساس مدارک آزمایشی و یا تجربه کاری پژوهشگر به وجود آمده است. فرض خلاف بیانی است که پژوهشگر آرزو می کند درباره آن پژوهش نماید. فرض صفر و خلاف باید ناسازگار باشند، به این معنی که نباید به هیچ شکل یا طریقی باهم تداخل داشته باشند . فرضیه آماری رابطه بین متغیرها را برحسب پارامترهای جامعه بیان می کند. فرضیه پژوهش در فرضیه بديلا (H1) (مخالف) آماری منعکس می گردد، ولی فرضیه صفر یا آماری۲ (Ho) همواره خلاف فرضیه پژوهش است.
استنباط آماری در آماده سازی پایان نامه
منطق استنباط آماری این گونه است که نمی توانیم درست بودن یک فرضیه آماری را ثابت کنیم، بلکه تنها می توانیم درست بودن آن را بر اساس داده های در دسترس رد یا تائید کنیم. در واقع، اگر پژوهشگر فرضیه صفر را رد کند، معنی آن این است که فرضیه پژوهش خود را قبول کرده است. در مواردی که پژوهشگر بر اساس پیشینه پژوهش نتواند رابطه بین متغیرها را حدس بزند، می تواند به بیان سؤال های پژوهش بپردازد
شیوه نگارش فرضیه در آماده سازی پایان نامه
از نظر تقدم و تأخر نگارش، روی هم رفته فرضیه را می توان به دو دسته به شرح زیر تقسیم نمود.پژوهشگر بر اساس تجارب و مشاهدات خود و یا مطالعه نتایج پژوهش دیگران، نظری را در خصوص متغیرهای مختلف مطرح می سازد که به آن فرضیه پژوهشی می گویند.
آغاز پژوهش با ثبت این حدس توسط پژوهشگر، صورت اجرایی به خود ما به عبارت دیگر، این فرضیه انتظارات پژوهشگر را درباره رابطه بین متغیرها می دهد و به همین دلیل یک راه حل پیشنهادی است. لذا در مقالات علمی و نتایج پژوهش به طور معمول شاهد درج این نوع فرضیه هستیم. فرضیه پژوهشی ویژگی های زیر برخوردار است:
این فرضیه مبتنی بر این واقعیت است که بین دو صفت یا ویژگی موردبررسی، تفاوتی وجود دارد.
و فرضیه ای است که به احتمال وجود یک رابطه با تأثیر اشاره می کند.
انتظار پژوهش گر را پیرامون نتایج آتی پژوهش بیان می کند.
پیش بینی و جهت گیری پژوهش گر را نشان میدهد که می تواند به دو صورت جهت دار و بدون جهت نوشته شود.
اسامی دیگر این نوع فرضیه عبارت اند از فرضیه خلاف، فرضیه آلترناتیو،،H1Ha،HA،
فرضیه آماری در آماده سازی پایان نامه
این فرضیه،های پژوهش در آماده سازی پایان نامه جمله یا گزاره ای است که معمولا با استفاده از نمادهای آماری به صورت پارامتر نوشته میشود و نقش آن هدایت پژوهشگر در انتخاب آزمون آماری مناسب است. به عبارت دیگر، پژوهشگر روشهای آماری لازم را بر مبنای فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه آماری انتخاب می کند.
با وجود آن که پژوهشگر، کار خود را با تدوین فرضیه پژوهشی شروع می کند، ولی در عمل باید خلاف یا عکس ادعای اولیه خود را مورد کنکاش قرار دهد. لذا اقدام به تدوین فرضیه آماری می نماید که ادعای خلافی را مقایسه با فرضیه پژوهشی مطرح می سازد. در نتیجه اگر ادعای جدید رد شود، حد اوليه و اصلی پژوهشگر به تائید می رسد ولی اگر این ادعا مورد پذیرش قرار گیرد،مشخص میشود که حدس پیشنهادی پژوهشگر (فرضیه پژوهشی) فاقد وجاهت علمی است فرضیه آماری بیان مقداری درباره پارامترهای جامعه است. از ویژگی های این فرضیه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ویژگی های پژوهشی در آماده سازی
این فرضیه مبتنی بر این واقعیت است که بین دو صفت یا دو ویژگی مورد مطالعه، تفاوتی وجود ندارد.
فرضیه ای است که به نداشتن رابطه با تأثیر اشاره می کنند.
. فرضیه آماری جایگزین منطقی فرضیه پژوهش است.
اسامی دیگر این فرضیه عبارت است از: فرضیه پوچ، فرضیه صفر، نول، خنثی و H . باوجود نقش مهمی که فرضیه آماری در پژوهش دارد، ولی معمولا فقط در موضوع آزمون فرضیه مطرح شده و در گزارش پژوهش ها تنها به ذکر فرضیه پژوهشی اکتفا می شود. به خصوص از درج همزمان فرضیه پژوهشی و آماری که در برخی از گزارش پژوهش های غیرحرفهای مشهود است، باید اجتناب گردد.
جهت دار و بدون جهت بودن فرضیه ها در آماده سازی پایان نامه
فرضیه های پژوهشی و آماری می توانند هم در قالب پژوهش های جهت دار و هم بدون جهت نوشته شوند. لذا فرضیهها را صرف نظر از نقش، به طور کلی از نظر جهت دار بودن و یا جهت دار نبودن به دو گروه تقسیم می نمایند.
فرضیه جهت دار در آماده سازی پایان نامه
فرضیه جهت دار که به آن فرضیه یک دامنه نیز می گویند، فرضیه ای است که در آن جهت ارتباط یا جهت تأثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته از پیش مشخص و معین است. از این فرضیه هنگامی استفاده میشود که پژوهشگر دلایل مشخصی برای پیش بینی یک رابطه خاص داشته باشد.
فرضیه بدون جهت در آماده سازی پایان نامه
فرضیه ای که در آن جهت اختلاف یا روابط مشخص نباشد، بدون جهت نامیده می شود. به این نوع فرضیه، فرضیه دوطرفه یا دو دامنه نیز می گویند. در نگارش این فرضیه پژوهشگر وجود رابطه، تفاوت یا اثر را بیان می کند، ولی سمت و جهت آن را بیان نمی کند.
برای آزمون فرضیه های پژوهش در آماده سازی پایان نامه از آزمون های آماری یک دامنه استفاده می شود، در صورتی که در فرضیه های بدون جهت، آزمونهای آماری در دامنه بکار برده میشوند و آماده سازی پایان نامه ، رساله، طرح پژوهشی و مقاله علمی باید توجه داشت که فرضیه های پژوهشی ترجیحا جهت دار هستند، یعنی رابطه مشخصی را بین دو یا چند متغیر بیان می کنند. این رابطه می تواند به گونه های مختلفی باشد.
